У абарону „Пагоні”

Аляксандр МАКСІМЮК

Пратэст у абарону гродзенскіх журналістаў (яго тэкст друкуецца на папярэдняй старонцы) зачыталі Роберт Філанчук, супрацоўнік Польскага прэсавага агенцтва, і Славамір Іванюк, супрацоўнік беларуска-польскага месячніка „Часопіс”. Затым адбылася спроба ўручыць яго дыпламатам у консульстве. Беспаспяхова. У консульстве не аказалася ў гэты дзень ніводнай кампетэнтнай асобы прыняць ліст з подпісамі прадстаўнікоў усіх беластоцкіх рэдакцый (пратэст адправілі па пошце). Вельмі памяняліся звычаі адкуль з’ехаў у Варшаву Мікалай Крэчка, які мала што прымаў такія лісты, але і сам выходзіў да сабраных, прамаўляў да іх. Узгадалася мне ўдзельніцтва ў адным незалежным зборышчы ў Мінску ў пачатку 90-х гадоў — улада не пажадала сабе гэтага зборышча, дык не аказалася ключа ад залы, у якой мелі праходзіць нарады (а хутчэй швейцара з ключом). Суд, які меў у Гродне разгледзець справу П. Мажэйкі і М. Маркевіча, таксама адчуў нявыгаднасць сітуацыі — расхварэўся і 9 красавіка не сабраўся.

Нашы польскія калегі, якія ў гэты дзень падпісаліся пад пратэстам, перш за ўсё выступілі ў абарону свабоды слова ў Беларусі. Нам жа — беластоцкім беларусам — неабходна адзначыць, што газета „Пагоня”, якую 12 лістапада 2001 г. закрыў Вышэйшы гаспадарчы суд Беларусі, была самым устойлівым беларускім незалежным выданнем Беларусі. Устойлівасці гэтай можа саступіць яму нават адноўленая „Наша Ніва”, калі разглядаць яе ў кантэксце віленскіх і мінскіх перыядаў. Закрыццё „Пагоні” і ціск на яе журналістаў у чарговы раз стварае сітуацыю выдварэння беларушчыны з яе айчыны. Вялікую частку рэдакцыйнага калектыву „Пагоні” складала заўжды студэнцкая моладзь Гродна. Вось гэтай моладзі і даецца ўладамі прыклад — „Калі ты звязваешся ў сваім жыцці з беларушчынай, чакай ад таго жыцця адных клопатаў”. У Беластоку, калі публічна гаворыш па-беларуску, часамі можна пачуць: „На Беларусі гаварыце сабе па-беларуску, а не ў Польшчы”. Атрымліваецца, беларус у гэтым свеце не мае надзейнага прытулку і ў самой Беларусі.