У няспынным пошуку

Сяргей ЧЫГРЫН

Напярэдадні юбілею скульптара Івана Міско мы дамовіліся з ім аб сустрэчы ў яго мінскай творчай майстэрні. Прыехаўшы ў сталіцу, адразу накіраваліся да юбіляра. Майстэрня яго знаходзіцца ў цэнтры Мінска, насупраць кінатэатра „Перамога”. Дзверы адчыніў сам гаспадар, сардэчна запрашаючы ў сваю творчую лабараторыю:

— Заходзьце, хлопцы. Вы трохі стаміліся з дарогі, таму я зараз пастаўлю гарбаткі, каўбаскі нарэжу і нават па сто грамаў яшчэ гарэлачкі вып’ем, — сказаў, вітаючы нас, знакаміты зямляк.

Сапраўды, пакуль Іван Якімавіч накрываў стол, а ў яго майстэрні ёсць і халадзільнік з харчаваннем, і тэлевізар, і канапа, і бібліятэка, мы знаёміліся з майстэрняй, якая падобная на сапраўдны музей мастацтва. Вочы проста разбягаліся ад розных бюстаў, малюнкаў, аўтографаў, здымкаў. Найперш нас зацікавілі дзверы, на якіх пакінулі свае аўтографы тыя людзі, якія тут пабывалі. Свае аўтографы пакінулі касманаўты Пётр Клімук, Уладзімір Кавалёнак, Георгій Берагавой, мэр Масквы Юрый Лужкоў, расейскі мастак Ілья Глазуноў, кампазітар Аляксандра Пахмутава, спявак Іосіф Кабзон і, вядома ж, Аляксандр Лукашэнка. А пакінуў ён тут свой аўтограф, калі яшчэ быў дэпутатам Вярхоўнага Савета РБ. А чым мы горшыя за Аляксандра Рыгоравіча? Наадварот, мы для Івана Міско бліжэйшыя людзі за ўсіх вышэй пералічаных, бо мы яго — землякі, таму таксама пакінулі на дзвярах свае аўтографы.

Сеўшы за багаты стол, мы выпілі за сустрэчу, за здароўе і за любоў да свае Бацькаўшчыны, да роднага беларускага мастацтва.

Пакуль мы гутарылі, да нашай вясёлай кампаніі далучаліся ўсё новыя і новыя мінчане: з міністэрства культуры, выкладчыкі з універсітэта, пісьменнікі, архітэктары. Гутарка наша ажывілася, калі да нас завітаў кампазітар Ігар Лучанок.

— Іду зубы ўстаўляць, прычым платныя, а мне аднаго долара не хапае на зуб. Во дажыліся! — крыўдзіўся кампазітар.

А пасля зноў працягвалася гутарка пра рыжую Алу Пугачову і Філю, пра тое, што ў Беларусі творчая інтэлігенцыя амаль жабруе, пра багатага і шчодрага Іосіфа Кабзона, пра тое, як ставяцца помнікі ў Беларусі, хто іх фінансуе і заказвае.

Вядома, Іван Міско таксама мае непасрэднае дачыненне да вырабу бюстаў знакамітых людзей Беларусі. Каго толькі не ляпіў Іван Якімавіч! Але яго ўлюбёнай тэмай была і застаецца касмічная. Пасля таго, як ён пазнаёміўся з беларускім касманаўтам Пятром Клімуком, усё і пачалося. Спачатку працаваў над бюстам Клімука, які ўстаноўлены ў Брэсце. Пазней, калі паляцеў у космас яшчэ адзін беларус Уладзімір Кавалёнак, выляпіў яго бюст. Ён устаноўлены ў Крупках. Неаднойчы Іван Міско бываў у Зорным гарадку, назіраў за жыццём і працаю касманаўтаў. Сустракаўся не толькі з імі, але і з іх сем’ямі. Надоўга запомнілася сустрэча з маці Юрыя Гагарына Ганнай Цімафееўнай, калі працаваў скульптар над яе партрэтам.

— А калі апошні раз былі Вы ў Зорным? — пытаюся ў Івана Міско.

— Гады чатыры назад. Але ўсё ж мару наладзіць там сваю выставу, — кажа скульптар.

А яшчэ наш зямляк марыць зрабіць бюст Льва Сапегі і ўстанавіць яго ў Слоніме. Праўда, дзеля гэтага патрэбны грошы. Толькі дзе іх узяць? А помнік Льву Сапегу для нашага горада, які сёлета адзначыць сваё 750-годдзе, быў бы вельмі дарэчы.

У мінскай майстэрні Івана Міско мы гутарылі і пра яго родную вёску Чамяры, прыгадалі тых знакамітых землякоў і палітыкаў, якіх ужо няма жывых сярод нас. У майстэрні мы пазналі бюсты Якуба Міско, Анатоля Іверса, а таксама Рыгора Шырмы, Генадзя Карпенкі, Валянціна Таўлая. Проста дзіву даешся і здзіўляешся таленту гэтага чалавека, бо зроблена вельмі шмат. Але як і ўчора, як і заўсёды скульптар Іван Міско — у творчым гарэнні, у няспынным пошуку і натхненні.

Развітваючыся пасля шматгадзіннай гутаркі, мы заўважылі на сцяне каляровую афішу адной з расійскіх эстрадных груп. Чатыры прыгожыя дзяўчыны ўсміхаліся нам з плаката. На памяць адна з іх пакінула скульптару аўтограф: „И ты мой гений, и я твой гений, кому же падать на колени”. Думаю, што найперш трэба пакланіцца сёння таленту нашага земляка, бо зробленае ім заслугоўвае вялікай увагі і пашаны. Перад талентам яго не сорамна сёння і ўпасці на калені.