Варожы Захад падкрадваецца з усходу

Змiцер КIСЕЛЬ

Безумоўна, афiцыйна ўсё выглядала прыстойна. Праўда, пры сустрэчы Лукашэнка не кiнуўся цалаваць расiйскага прэзiдэнта, як гэта ён заўсёды рабiў з Ельцыным. Абмежавалiся поцiскам рук. Перад тым як застацца адзiн на адзiн Пуцiн падзякаваў госцю за яго настрой працягваць ствараць адзiную дзяржаву. Затым ужо на пашыраным пасяджэннi з удзелам прадстаўнiкоў расiйскага i беларускага ўрадаў было заяўлена, што размова тэт-а-тэт ішла пра шырокае кола эканамiчных i ваенна-палiтычных пытанняў, звязаных з узаемаадносiнамi дзвюх саюзных дзяржаў. Вось па сутнасцi i ўся iнфармацыя.

Аднак, улiчваючы той факт, што пасля тэрактаў у Амерыцы палiтычная сітуацыя ў свеце кардынальна змянiлася, можна зрабiць выснову: сакрэтная размова зацягнулася не праз абмен цёплымі прывiтаннямі суразмоўцаў. Расiя ўключылася ў антытэрарыстычную кампанiю разам з заходнiмi краiнамi. Няхай сабе расiйскiя салдаты не ўдзельнiчаюць у баях з талiбамi, але Паўночны альянс ваюе расійскай зброяй, мiнiстэрства па надзвычайных сiтуацыях распачало захады па дастаўцы ворагам Усамы бен Ладэна гуманiтарнай дапамогi. Значна палепшылiся адносiны памiж Масквой i Вашынгтонам. Адбыўся плённы вiзіт Пуцiна ў Амерыку. Прыкладна за тыдзень да прыезду Лукашэнкi ў Маскву прэм’ер-мiнiстр Вялiкабрытанii заявiў пра неабходнасць шырэйшага супрацоўнiцтва Захаду з Расiяй. А ў час побыту ў Маскве кiраўнiцтва НАТА расiйскiя СМІ ўсур’ёз загаварылi пра магчымасць далучэння Расii да Паўночнаатлантычнага блока. Праўда, Пуцiн сказаў, што пакуль (!) яго краiна ў чарзе на ўваход у НАТА не стаiць. Але, палiтычнае i, што асаблiва важна для Крамля, эканамiчнае супрацоўнiцтва былых працiўнiкаў увачавiдкi робiцца ўсё шчыльнейшым. Пры гэтым апекавацца лепшым сябрам Лiвii, Кубы, Паўночнай Карэi i Iрака, законнасць улады якога над сваiм народам ставiцца пад сумненне цывiлiзаваным светам, робiцца не вельмi зручна. Магчыма, Пуцiн тры гадзiны ўгаворваў апошняга дыктатара Еўропы змянiць свой iмiдж у вачах новых расійскiх саюзнiкаў з НАТА.

А што Лукашэнка? Ён небарака ўсе апошнiя гады быў адданым прыхiльнiкам антыеўрапейскай палiтыкi. Усю сваю знешнепалiтычную дзейнасць накiроўваў на ўзмацненне супрацьстаяння з Захадам, неаднаразова заяўляў, што зробiць з Беларусi расійскi фартпост супраць Паўночнаатлантычнага блока, збiраўся ўтварыць трохсоттысячную вайсковую групоўку ў адказ на пашырэнне НАТА на Усход. І вось такi ўдар лёсу. Добра, што не здагадаўся заключыць антыамерыканскi саюз з талiбамi. Праўда, пасля падзей 11 верасня на Беларусь у свеце асаблiвай ўвагi не звяртаюць. А сам Лукашэнка быццам бы спрабуе трохi лібералiзаваць свой рэжым. Адсунуты ўбок такiя адыёзныя постацi як Замяталiн, зменена кiраўнiцтва тэлебачання. Адтуль знiклi найбольш хлуслiвыя вядучыя, разам са сваiмi перадачамi. Пачалiся размовы пра магчымасць пашырэння паўнамоцтваў парламента. (У апошнiх захадах мала сэнсу, бо лукашэнкаўскую палату, акрамя афра-азiяцкiх дыктатарскiх рэжымаў i Расii нiхто не прызнае). Супраць апазіцыi пакуль не прымаюцца асаблiва жорсткiя меры, калi не лiчыць разгон пiкетаў у Курапатах i закрыццё 11 лiстапада газеты „Пагоня”, якая зараз выходзiць толькi ў Інтэрнэце. Але сама апазіцыя нiякiх шырокамаштабных акцый не робiць, а ў асноўным займаецца высвятленнем куды дзелiся грошы, што былi выдзелены на выбары.

Аднак усяго вышэйзгаданага мала, каб дагадзiць Пуцiну, якi пасябраваў з Бушам. Расiя безумоўна не адмаўляецца ад далучэння да сваiх вотчын Беларусi, у чым Лукашэнка бачыць уратаванне палiтычнай кар’еры, а магчыма i асобы, але напэўна будзе патрабаваць зменаў у знешняй i ўнутранай палiтыцы. Беларускаму дыктатару застаецца або чакаць, калi Масква зноў пасварыцца з Вашынгтонам (гэтага можа не дачакацца эканомiка Беларусi і тады ўзнiкне пагроза галодных бунтаў), або дэмакратызаваць палiтыку i эканомiку. У гэтым выпадку ўзнiкае пагроза з боку апазіцыi, бо, вядома, у асноўным дыктатуры знiкаюць, калi вымушаны аслабiць цiск на грамадства.

У першы дзень свайго вiзiту ў Маскву Аляксандр Лукашэнка адмовiўся ад запланаванай сустрэчы з прэм’ер-мiнiстрам Расii. Аднак з задавальненнем паразмаўляў са спiкерам Дзярждумы, камунiстам Селязнёвым i падследным па справе карупцыi Барадзiным. Тут ужо складалiся планы пра напаўненне бюджэту саюза Расii i Беларусi, абмяркоўваўся праект канстытуцыйнага акту пра аб’яднанне дзвюх дзяржаў, разглядалася пытанне падрыхтоўкi сходу вышэйшага дзяржаўнага савета саюза Расii i Беларусi, якi павiнен адбыцца 26 снежня ў Маскве. Карацей кажучы, сярод сваiх Лукашэнка адвёў душу.