Прэм’ера ў палітычным тэатры

Яўген МІРАНОВІЧ

Хаця пасля першага пасяджэння Сейма можна ўжо спадзявацца, што з новымі і старымі пасламі ў парламенце будзе вясёла як у сатырычным тэатры, мала, аднак, праўдападобна, што дзякуючы іх разважлівасці стане нам лягчэй жыць. Фінансавая катастрофа ў выніку чатырохгадовага салідарніцкага кіравання краінай будзе несумненна ліквідавацца коштам грамадзян, у якіх яшчэ нейкія ашчаднасці і праца. Міністр фінансаў Марк Бэлька выявіў інструменты парадкавання фінансаў дзяржавы зараз пасля зацвярджэння парламентам новай Рады Міністраў. Аказалася, што не будзе радыкальнай ліквідацыі вельмі каштоўных цэнтральных агенцтваў і фондаў, аб чым заяўлялася ў давыбарчай прапагандзе СЛД. Вядома, дзеячы гэтай партыі таксама патрабуюць здабычу. У праграме міністра Бэлькі няма ніякіх выразных механізмаў пабольшвання публічных фінансаў у выніку развіцця гаспадаркі. Новыя падаткі ад больш заможнай часткі грамадства маюць вярнуць фінансавую раўнавагу, але гэта найчасцей вядзе да гаспадарчай стагнацыі. Калі гаспадарка не развіваецца, не ўзнікаюць новыя месцы працы, а штораз большая армія беспрацоўных прымушае кожны ўрад пабольшваць падаткі. І так замыкаецца зачараванае кола. Магчыма, што неўзабаве пабачым новую праграму развіцця гаспадаркі на наступныя гады. Новы міністр фінансаў з’яўляецца прыхільнікам ліберальнай эканомікі і таму можна спадзявацца, што сацыялістычныя метады вяртання раўнавагі бюджэту будуць мець толькі часовы характар.

Першыя дні працы новага ўрада паказваюць, што выканаўчая ўлада будзе цалкам розніцца ад папярэдняй. На фоне былога прэм’ер-міністра Ежы Бузка рашучасць Лешка Мілера вельмі відавочная. Сеймавая апазіцыя, сярод якой пераважаюць уцекачы з Акцыі выбарачай „Салідарнасць” і Уніі вольнасці, у вачах сеймавай публікі выглядае проста жаласна. Міністры, якія давялі гаспадарку да банкруцтва, у ролі рэцэнзентаў дзеянняў новага ўрада зусім неверагодныя. Самаабарону Лепэра цяжка пасля першых тыдняў працы Сейма назваць апазіцыяй. Гэта найбольш адданы саюзнік СЛД. Сам Лепэр гаворыць апанентам партыі Мілера тое, чаго ніхто з эсэльдоўскіх дзеячаў адкрыта ніколі не сказаў бы. Папулярнасць гэтага палітыка маланкава ўзрастае і, праўдападобна, калі б выбары адбываліся сёння, Самаабарона стала б другой партыяй у Польшчы, маргіналізуючы свайго галоўнага апанента — Грамадзянскую платформу.

Лепэр у польскай палітыцы выконвае тую самую ролю, што Уладзімір Жырыноўскі ў Расіі. Мае ён даволі вялікі электарат і можна ім палохаць кантэстуючыя палітыку СЛД групы інтэлігенцыі. Праўдападобна дзеячы Самаабароны возьмуць на сябе ролю галоўных дыскутантаў з Платформай і партыяй братоў Качынскіх. Можна таксама спадзявацца, што паслы ад „свентых родзін” сваімі выступленнямі канчаткова акампраметуюць касцельнае асяроддзе. Мацярэвіч, Гертых ці Вжодак, калі толькі адкрываюць рот, выліваюць столькі ядавітасці, што іх хрысціянскі сцяг чырванее ад сораму.

У выніку міжпартыйных дамоўленасцей Генавефа Віснёўская з Самаабароны стала старшынёй Камісіі па справах нацыянальных меншасцей. Камісіяй гэтай ад 1989 г. кіраваў найбольш папулярны палітык у Польшчы Яцэк Курань. Віснёўская толькі што пачынае палітычную кар’еру, а ўжо за ёю цягнуцца нявысветленыя справы. Невядомае таксама яе стаўленне да саміх меншасцей. Палітычная пазіцыя Віснёўскай дае СЛД магчымасць свабоднага фарміравання нацыянальнай палітыкі. Гэтая партыя здаўна заяўляе, што імкнецца прытрымлівацца еўрапейскіх нормаў. Неўзабаве будзе вядома ці нацыянальныя меншасці адчуваць сябе будуць як жыхары Еўропы.