Быццам хмара абарвалася

Аляксей МАРОЗ

— Спачатку праліўны дождж пайшоў і хмара падалася на лес, а калі вярнулася, такі град пайшоў, быццам хмара абарвалася, як бы канец свету быў, — кажа Раман Анішчук з Барысаўкі. — Збожжа на сечку парэзала, а сцёблы як голыя пальцы засталіся.

— Нават гуркі, капусту і гарбузы на драбязгі пабіла і ўсю гародніну згладзіла, — дабаўляе Барбара Анішчук.

На полі Рамана Анішчука град пабіў авёс, пшаніцу і бульбу, больш чым палову сёлетніх пасеваў. Камісія ўстанавіла, што градабой нанёс знішчэнні на больш чым 200 гектарах у больш за 40 гаспадароў.

— Град месцамі быў велічынёю грэцкіх арэхаў. Пасля буры бялюсенька ўсюды было, сантыметраў пяць граду ляжала на зямлі і ў прыгаршчы можна было яго збіраць, — заяўляе Лявон Хіліманюк з Барысаўкі. — Колькі памятаю, то такога граду яшчэ не было. Мяшанку так абмалаціла, што можна яе заараць. Найбольш вымалаціла на клінку каля лесу. У гаспадароў, чые палі з другога боку вёскі, знішчэнні меншыя.

Град у Барысаўцы пачаў падаць каля пятай гадзіны пасля абеду. Хмара, шырынёй у некалькі кіламетраў, пайшла ў напрамку Гарадзіска, што ў гміне Нарва.

Прадстаўнікі Гайнаўскай гміны заявілі, што для пацярпеўшых сялян будуць паменшаны або дараваны падаткі. На падставе ацэнкі камісіі будзе можна карыстацца льготнымі крэдытамі. Але гаспадары не намерваюцца пазычаць грошай.

— Крэдыт можна ўзяць, але з чаго яго аддаць, калі такія вялікія знішчэнні на полі, — гаворыць Кшыштаф Карпюк.

У спадарства Карпюкоў амаль усё поле апынулася ў паласе, па якой прайшоў градабой. Мяшанка, авёс і жыта знішчаны амаль поўнасцю, толькі пшаніца часткова ўцалела.

— Нельга спадзявацца на большую дапамогу гмінных, ваяводскіх ці дзяржаўных улад, бо няма адведзеных адпаведных сродкаў у стратэгічныя запасы. Льготы ў падатках невялікія ў параўнанні з размерамі патрат. У маім выпадку град знішчыў збожжа на 25 тысяч злотых, а могуць зменшыць для мяне падатак на 600 злотых. Я лічу, што цяпер павінна быць так, як было пры цары, калі захоўваліся запасы збожжа на выпадак неўраджаю. Трэба і цяпер у дзяржаўным бюджэце прадбачыць рэзерв, на выпадак знішчэння плёнаў. Гаспадары часта не маюць за што сплачваць крэдыты. Усё ж такі лічу, што трэба страхавацца на выпадак градабою, бо інакш прыходзіцца разлічваць толькі на спонсараў, — заявіў Мікола Яноўскі з Прыходаў, якога поле знаходзіцца каля Барысаўкі.

Град на полі Міколы Яноўскага знішчыў амаль усю пшаніцу на 13 гектарах. Ён адзіны застрахаваў пасевы на выпадак стыхійных няшчасцяў, але страхавальная дамова дазваляе выплаціць яму толькі да 80% вартасці знішчанага збожжа.

Людзі з Барысаўкі са страхам глядзяць на неба, калі паяўляюцца хмары, баючыся чарговых знішчэнняў.