Ад сэрца да сэрца

Аляксей МАРОЗ

— Царкоўны спеў прыхадскіх хораў аж душу праймае, чалавек застывае ад уражання. Калі я ў саборы слухаў спеву, успомніўся мне манастыр Опціна пустыня ў Расіі. Прафесійныя ж хоры паказваюць высокі артызм, але няма ў іх духоўнасці, — сказаў гайнаўскі радны Васіль Іванюк, які ад многіх гадоў удзельнічае ў фестывалі.

Высокі ўзровень прыхадскіх хораў

— Вельмі моцна павысіўся ўзровень вясковых і гарадскіх прыхадскіх хораў. У гэтым годзе добра выступілі вясковыя хоры з Ярабіны (Славакія), Ляхавіч (Беларусь) і Гарадка, якія спявалі ад сэрца да сэрца. Кафедральны хор з Варшавы, які выступіў сярод гарадскіх прыхадскіх хораў, паказаў прафесійны спеў з сакавітым і вельмі добрым гучаннем. Мала яму ўступаў Маладзёжны хор парафіі св. Мікалая з Беластока, а хор Свята-Троіцкага сабора з Гайнаўкі выступіў з яшчэ большай, чым раней, колькасцю харыстаў, — паясніў старшыня конкурснай камісіі прафесар Рамуальд Твардоўскі. — Сярод іншых прыхадскіх хораў найбольш мне спадабаўся хор з Санкт-Пецярбурга, у якім добра састроены галасы. Харысты з Кіева-Пячэрскай лаўры паказалі цікавы манаскі спеў, вытокі якога сягаюць сярэднявечча.

Камісія прысвоіла першыя месцы хорам з Ярабіны, Варшавы і Санкт-Пецярбурга.

— Шкада, што мала прыхадскіх хораў выконваюць малітву. Цяпер няма ўжо нястачы царкоўнай музыкі, можам яе слухаць на касетах. Я лічу, што для фестывалю дастаткова, каб у ім выступілі 1-2 прафесійныя хоры дзеля падтрымкі ўзроўню, а мы павінны вярнуцца да першапачатковай ідэі прэзентацыі прыхадскіх хораў, — заявіў намеснік старшыні Рады фестывалю, настаяцель Свята-Троіцкага сабора Міхаіл Негярэвіч.

Дырэктар фестывалю Мікалай Бушко і конкурсная камісія выказалі надзею, што ў будучыні будзе захавана цяперашняя формула фестывалю.

Прафесійнасць і артызм

Сярод прафесійных камерных хораў першую ўзнагароду атрымаў мужчынскі хор „Свяцілен” са Старачаркаскага манастыра з Растова (Расія). У ліку свецкіх аматарскіх хораў перамог Акадэмічны хор Шлёнскага політэхнічнага інстытута з Глівіцаў, а дзве другія ўзнагароды атрымалі дзявочы хор „Раніца” з Мінска і дзіцячы хор „Таврический благовест” з Сімферопаля (Украіна). У самай прэстыжнай, паводле арганізатараў, катэгорыі прафесійных хораў першыя ўзнагароды атрымалі Дзяржаўны хор радыё і тэлебачання Беларусі з Мінска і Камерны хор „Кіеў” з Кіева. Былі прысвоены ўзнагароды для самых лепшых дырыжораў, якімі сталі Вячаслаў Бойка з Харкава і Лявон Забароўскі з Познані.

— Лаўрэаты з Мінска і Кіева, якія выступілі ў ліку прафесійных хораў, паказалі ўвесь дыяпазон дынамікі, вельмі добрае, зладжанае гучанне галасоў і выканалі цікавыя творы царкоўнай музыкі. У сваім выступленні выявілі яны больш малітоўнасці за Рускі дзяржаўны акадэмічны хор імя А. В. Свешнікава з Масквы (выступаў як госць), які больш ставіў на канцэртнасць і артызм, — сказаў член конкурснай камісіі, выкладчык Гайнаўскай школы псаломшчыкаў Ірыней Лаўрашук. — Слухаючы выканаўцаў можна задумацца, у якім напрамку развіваецца выкананне царкоўнай музыкі. Ці, шукаючы эфектнасці і моцных уражанняў, не адыходзім задалёка ад малітоўнасці, якая патрабуе спакою і задумы?

— Людзі ў нас мяняюцца, маладняк пайшоў, а ўзровень трымаем той жа, што і раней, добры. Выконваем царкоўную музыку рускіх, польскіх, украінскіх і балгарскіх кампазітараў, але будзем папаўняць рэпертуар творамі беларускіх музыкаў, хаця б Андрэя Бандарэнкі з Гродна. У царкве гучна не спяваем, бо тады не будзе малітвы, — сказаў Віктар Роўда — дырыжор Дзяржаўнага хору радыё і тэлебачання Беларусі. — Мой бацька быў святаром, я закончыў перад вайною Духоўную семінарыю ў Вільні і зараз стараюся перадаць сваім харыстам, якія шмат гадоў жылі пад камунізмам, малітоўнасць царкоўнага спеву.

У час гала-канцэрта, які 3 чэрвеня прайшоў у саборы, выступілі пераможцы сёлетняга фестывалю, а слухалі іх, між іншым, дыпламаты многіх краін. Сярод публікі былі таксама палітыкі і самаўрадаўцы Падляшша.