У Камісіі нацыянальных меншасцей

Віталь ЛУБА

У пасяджэнні прымалі ўдзел рэдактары меншасных выданняў. З іх выказванняў вырысаваліся два агульныя пастулаты ў адрас улад. Першы датычыць тэрміновай перадачы міністэрскіх датацый выдаўцам. Нетэрміновасць — прычына шматлікіх клопатаў рэдакцый, перш за ўсё задоўжанасці ў друкарнях і ЗУСе. Другая праблема — абкладанне з 1 студзеня г.г. 22% падаткам ПДВ (VAT) друкарскіх паслуг, чаго ніхто не прадугледзеў пры распрацоўцы праектаў бюджэтаў паасобных выданняў на 2001 год. У выніку — рэдакцыям не хопіць грошай на друкарскія паслугі. Камісія вырашыла перадаць абодва пастулаты ў якасці прапаноў Міністэрству фінансаў. Паколькі навелізацыя закону аб ПДВ на друкарскія паслугі можа зацягнуцца, Мінфіну прапануецца адпаведна павялічыць датацыі меншасным выданням за кошт дзяржбюджэтных рэзерваў.

У ходзе пасяджэння ставілася справа надання польскамоўнаму штомесячніку „Przeglad Prawoslawny” статусу выдання нацыянальнай меншасці і ўключэння яго ў лік перыёдыкі, фінансаванай Дэпатраментам культуры нацыянальных меншасцей. Да гэтай пары лічыцца ён выданнем канфесійным і карыстаецца нерэгулярнай фінансавай падтрымкай з боку Міністэрства культуры. Рэдактар Яўген Чыквін адзначыў, што ў апошніх гадах паступае паскораная паланізацыя беларусаў, а ў ліку прычын гэтай з’явы назваў нізкі статус беларускай культуры, адсутнасць зацікаўлення з боку Рэспублікі Беларусь і адмоўнае стаўленне мясцовых улад. Асіміляцыйны працэс, падкрэсліў, тармозіць праваслаўе. У штомесячніку, апрача рэлігійных тэм, закранаюцца грамадскія і культурныя пытанні, друкуюцца старонкі на беларускай, украінскай і рускай мовах. Рэдактара Яўгена Чыквіна падтрымалі паслы Сейма Ян Сычэўскі і Сяргей Плева.

Непасрэдна пасля гэтага выступлення дырэктар Рышард Свёнтак праінфармаваў сабраных, што беларуская нацыянальная меншасць карыстаецца найбольшай часткай бюджэту, прызначанага для меншаснага друку і выдае сем перыядычных выданняў („Bialoruskie Zeszyty Historyczne”, „Czasopis”, „Фос”, „Беларускі каляндар”, „Ніва”, „Правінцыя” і „Тэрмапілы”).

На заканчэнне пасяджэння пасол Сяргей Плева запрапанаваў Камісіі разгледзець інфармацыю Міністэрства нацыянальнай адукацыі аб бюджэтных сродках, прызначаных для меншасных школ у Падляшскім і Вармінска-Мазурскім ваяводствах. З міністэрскай інфармацыі вынікае, што на гэту мэту з дзяржбюджэту адведзена 2 800 000 зл. Пасля праверкі на месцах аказалася, што ў Гайнаўцы з атрыманых 830 тысяч зл. бюджэтныя сродкі складаюць толькі 110 тысяч, а 720 тысяч — гэта грошы з „Кантракта для Белавежскай пушчы”. А Бельскае стараства адказала паслу, што ўвогуле не атрымала такіх сродкаў. На думку парламентарыя, Міністэрства нацыянальнай адукацыі ўводзіць Камісію ў зман.