Унікальная знаходка

1. Рукапісная кніжка, пісаная ўласнаручна знакамітым праваслаўным дзеячам канца ХVІ стагоддзя Стафанам Зізаніем. Гэта яго палемічнае „Казанне святога Кірылы”, пісанае ў Вільні ў 1590 годзе. У адрозненне ад друку (Вільня 1596), рукапіс мае толькі тэкст на старабеларускай мове (кніжка выйшла з паралельнымі беларускім і польскім тэкстамі). Апрача гэтага рукапіс змяшчае прадмову да князя Канстанціна Астрожскага і таксама некалькі цікавых малюнкаў-мініяцюр.

2. Каталіцкі „Катэхізіс”, друкаваны па-беларуску кірыліцай у 1585 годзе ў Вільні езуітамі. Ва Упсале, дзякуючы дапамозе тутэйшай славісткі прафесар Улі Біргегард, пашанцавала знайсці два поўныя экземпляры, абодва ў цудоўным стане. Больш гэтай кніжкі нідзе ў свеце не захавалася (у Санкт-Пецярбургу маюць толькі 10 старонак). Гэтая кніжка цікавая яшчэ тым, што з’яўляецца першай спробай выпрацаваць уласную тэалагічную тэрміналогію. Напрыклад: „Которые дабрадетили грахом главным суц противные, тых седм: Покоренне, Гойнасць, Чыстота, Ласкавасць, Зычливасць, Мернасць, Ахвота ку службе Божей”.

3. Невядомы беларускі „Ірмалагіён” ХVІІ стагоддзя.

д-р Андрэй КАТЛЯРЧУК, Інстытут славістыкі Упсальскага універсітэта (Швецыя)