Іду і чую гукі вуліцы

— Як узнікаюць твае рамансы? Ці натхненне прыносяць канкрэтныя выпадкі?

— Праўду сказаць?

— Так.

— У свеце намнога больш народу п’е гарэлку, чымсьці піша і спявае рамансы, а я цяпер гарэлкі не ўжываю абсалютна, дык ад працы лаўлю кайф. Мацнейшы ён як пасля гарэлкі!

— У якую пару дня табе найлепш працуецца?

— Ранняй раніцай, так да абеду.

— У колькі любіш ўставаць ?

— У чатыры раніцы.

— Як птушка?

— Не ведаю чаму, але гэта самы цудоўны час для працы.

— Пісаць лірычныя творы ў краіне, дзе пануе густы маразм — цяжкавата?

— Праўда, у Беларусі абсалютны маразм, але ж — трэба знайсці ў сабе сілу і нешта рабіць. Вось!

— Дзе Алесь Камоцкі знаходзіць тую сілу?

— А адкуль бралі дзяды сілу? З нармальных стасункаў з прыродай. Нам трэба больш думаць пра дзядоў і будзе ў цябе сіла.

— Ты сам з Мінска?

— Не, з Барысава. Гэта кіламетраў з семдзесят ад Мінска. Барысаў два разы ў год наведваю — на Дзяды і на Радаўніцу.

— Ці маеш свае любімыя месцы ў Мінску?

— Шмат. Недзе чатыры гады таму я выйшаў на горад пацягацца і сам сабе не мог паверыць, што ў Мінску многа такіх месц, з якімі мяне нешта звязала. Там, дзе сустрэлі мяне радасць або боль. Другая рэч — мне падабаецца музыка мінскіх вуліц. Проста ідзеш і чуеш тыя гукі.

— Ты па адукацыі філосаф. Ведаю, што ў жыцці ты кранаўся многіх заняткаў. Аднойчы ты расказваў пра сваю работу на будове.

— Я працаваў, можна сказаць, ад грузчыка да начальніка.

— Што лічыш сваім найвялікшым дасягненнем?

— Што ў канцы канцоў зрабіў рамансы.

— Ніхто ў Беларусі дагэтуль не быў зацікаўлены, каб выдаць тваю касету?

— Я не ведаю, можа там і ўсе зацікаўлены, я проста рабіў сам запісы, па пяцьдзесят, па сто касет, хаця яны мне прыбытку не прыносілі. Мяне жыццё навучыла спадзявацца пераважна на сябе.

— Ну так — але ж ты адзін з найбольш вядомых бардаў у Беларусі. Лаўрэат „Бардаўскай восені”. Ужо трынаццаць гадоў выступаеш з канцэртамі?

— У мяне быў перарыў. Чатыры-пяць гадоў я не мог па розных прычынах іграць і выступаць. Нават як прыязджаў на „Бардаўскую восень”, дык хутчэй за ўсё, каб сустрэцца з Багданам Сіманенкам, чымсьці праспяваць новыя песні.

— Ці зараз маеш магчымасць выступіць перад публікай?

— Хачу, дык і выступаю. Нармальна. Раз у год я збіраю людзей і раблю такую справаздачу са сваёй творчасці, што я там за год зрабіў.

— Пра каго думаеш, калі пішаш або выконваеш рамансы?

— Пра людзей, якія не страцілі ўмеласці шчыра закахацца. Пра тых, што ўмеюць пабачыць у прыродзе прыгажосць. Я, дарэчы, веру, што прыгажосць уратуе свет.

— Як цябе, пеюна прыгажосці, успрымаюць змагары?

— Нармальна. І змагары слухаюць. Я ніколі не буду спяваць таго, на што Бог мне не даў сітуацыі. А Незалежнай Беларусі што — рамансы непатрэбныя? Я нават кажу ў час выступленняў: што вось, пасля таго як вы прыйдзеце дахаты і возмеце ў сэрца мае рамансы, можа народзяцца здаровыя дзеткі. Што, гэта Беларусі непатрэбна?

— Ці любіш выступаць з канцэртамі?

— Найбольш тады, калі аўдыторыя з дваццаці-трыццаці чалавек, не больш. Не люблю масавых канцэртаў. Часам мне прапануюць ісці і спяваць выпадковым людзям, расказваць там для іх, старацца зацікавіць іх — гэта не мая праца!

— Ці адчуваеш у час канцэртаў сувязь з публікай?

— Я спрабаваў нават зрабіць такі эксперымент. Звычайна, сядаеш непадалёк публікі, а я спрабаваў сесці на дзесяць метраў, не бачачы залы. І я ўсёй скурай адчуваў рэакцыю залы.

— Скажы нешта шырэй пра цыкл „Псальмы”?

— Можна сказаць, што ніхто іх спецыяльна не збіраўся рабіць. Проста так атрымалася, што ў Барадуліна былі напісаны па псальмах вершы і аднойчы папрасіў я, каб ён мне іх здрукаваў. Калі ўзяў іх у рукі, не мог ужо адарвацца. Жаданне, каб праспяваць увесь цыкл узнікла ад людзей, якія сорак хвілін мелі цярплівасць выслухаць маё выступленне. Тут, думаю, вельмі ўдала як паэт праявіўся Рыгор Барадулін. Мяне не перастае здзіўляць, як ён падабраў гэтыя словы. Там такія спалучэнні, дзеля якіх можна напісаць пасабную кніжку. Якая глыбокая філасофія.

— А ці твае гераіні песень віртуальныя, ці канкрэтныя?

— Я так скажу — што такія жанчыны, што мы спяваем у песнях, у жыцці не бываюць.

— Дзякую за высокую ацэнку жанчын!

— Не бывае ідэалаў. А з другога боку ў кожнай жанчыне можна знайсці ідэал. Жанчыну нельга ўціскаць у нейкія рамкі, яе трэба любіць, кахаць такую, якой яна ёсць.

— Беларускія мастакі паўсюдна наракаюць. Ты быццам і не прыкмячаеш нахабства і жорсткасці жыцця.

— Я раблю сваю справу і мне не сорамна за сябе.

— Дзякую і жадаю натхнення ды поспехаў у працы і жыцці.

— І я табе жадаю гэтага самага.