30 гадоў дэбюту Н. Артымовіч

Аляксандр МАКСІМЮК

Можна і трэба яшчэ ўключыць у гэтую бібліяграфію выданне Роздумаў з 1977 года — рэч унікальную, бо, паводле даведкі, кніжачка выйшла тыражом у пяць экземпляраў (адзін з іх знаходзіцца ў аўтара гэтага допісу).

Паэзіяй Н. Артымовіч цікавіцца кожны, у каго амбіцыя сказаць сваё слова ў галіне беларускага пісьменства ў Польшчы і беларускага пісьменства наогул. Але крыніц дзеля гэтага няшмат. Сама паэтэса таксама ні ў чым не аблегчвае даследчыцкай задачы. У час сустрэч з чытачамі пра сваю творчасць найчасцей не расказвае — гэтая роля застаецца вядучаму-інтэрпрэтатару.

— Асноўная каштоўнасць, — сцвярджае паэтэса, — у тэксце ды ў яго ўсё новым перачытванні.

І чытацкая публіка перачытвае яе вершы, спрабоўвае па-свойму расшыфроўваць гэтак званы паэтычны код. І што ж яна там знаходзіць? А знаходзіць ўсё тое, што мае сваю пастаяннасць у часе, што не звязана з гістарычным момантам, з кан’юнктуршчынай — эстэтыку менавіта. Несумненна час адціскае кляймо і на людзях, і на месцах, але іхнія вобразы, сфатаграфаваныя ў вершах (свядомасці), не паддаюцца сціранню. У 1981 г. Юры Туронак ва ўступе да Роздумаў напісаў, што „ў пераважнай большасці [вершы] датычаць аднае з найважнейшых і найбольш цікавых праблем нашага часу, а менавіта складанага працэсу адаптацыі адзінкі, якая апынулася ў віры індустрыялізацыі і бурлівага жыцця вялікага горада (...) паэтэса шчасліва пазбягае плыткага сентыменталізму і настальгіі”.

У гэтай гарадской адаптацыі лірычны суб’ект шукае духоўнай блізкасці з нечым ці апірышча (можа гэта быць, прыкладова, другая асоба). Але тут ён пераконваецца, што пошук такі дарэмны, чалавек засуджаны на самоту. Досвед, які набываем у жыцці, паступова аднак вучыць чалавека зразумення і прымірэння са сваім лёсам. За гэта той жа лёс даруе яму моманты прыгажосці і надзеі.

Жадаю паэтэсе яшчэ шмат-шмат такіх момантаў і... юбілеяў.